عوارض جانبی واکسن آنفولانزا برای چه افرادی بیشتر است؟ مردان یا زنان؟
نکات کلیدی
- پژوهش ها حاکی از آن است که زنان ممکن است نسبت به مردان واکنش قوی‌تری به واکسن آنفولانزا نشان دهند و عوارض جانبی بیشتری را تجربه کنند.
- درست مانند رفتار افراد، تفاوت های جنسیتی در عملکرد سیستم ایمنی نیز عامل تعیین کننده است. با این حال، زنان بیشتر از مردان برای علائم خود به دنبال مراقبت پزشکی هستند.
- کارشناسان بر این باورند که این تفاوت آنطور که باید قابل توجه و نگران کننده نیست و تا جای ممکن بهتر است همه افراد واکسن آنفولانزا را دریافت کنند.
بر اساس یکی از پژوهش های جدید در این زمینه، زنانی که سالانه واکسن آنفولانزا می زنند، ممکن است نسبت به مردان واکنش شدیدتری نسبت به تزریق داشته باشند.
محققان دانشگاه مونترال داده های 18 مطالعه درباره واکنش های واکسن آنفولانزا را در بیش از 34000 شرکت کننده تجزیه و تحلیل کردند. این مطالعه نشان داد که طی هفت روز پس از تزریق واکسن، احتمال اینکه زنان واکنش‌هایی در محل تزریق احساس کنند و همچنین واکنش‌های سیستمیک مانند سردرد، درد عضلانی و تب داشته باشند، بسیار بیشتر است.
همچنین محققان خطرات انواع مختلف واکنش ها را بررسی کردند:
- خطر واکنش‌های محل تزریق برای زنان جوان (۱۸ تا ۶۴ سال) ۲۹ درصد بیشتر و برای زنان مسن‌تر (۶۵ سال به بالا) ۴۳ درصد بیشتر از مردان بود.
- واکنش های سیستمیک: این خطر برای زنان جوان تر 25 درصد و برای زنان مسن تر 27 درصد بیشتر بود.
- واکنش‌های شدید، مانند تب بالا که مانع از انجام فعالیت‌های روزانه افراد می شود: این خطر در زنان تقریبا دو برابر بیشتر از مردان بود.
دکتر ماریلو کیلی که به عنوان همکار در این پژوهش با دانشگاه مونترال این تحقیق را انجام داده اند می گوید: اگرچه تفاوت هایی در پاسخ و واکنش نسبت به دریافت واکسن در زنان و مردان مشاهده شده است، اما این واکنش ها آنقدر نگران کننده نیست که از زدن واکسن منصرف شوند. در واقع، با توجه به یافته های این مطالعه، در هر 1000 نفر تنها 115 نفر دچار واکنش نسبت به محل تزریق شده اند و در هر 1000 نفر تنها 74 نفر واکنش های سیستمیک بروز دادند.
گرچه ممکن است واکسن آنفولانزا عوارض جانبی بیشتری برای خانم ها داشته باشند، اما در عوض نسبت به ویروس نیز محافظت بیشتری از آن ها خواهد کرد.
کیلی گفت: «هرچه واکنش پس از واکسیناسیون بیشتر باشد، میزان محافظت آن نیز بهتر خواهد بود».
چرا خانم ها به واکسن آنفولانزا واکنش بیشتری نشان می دهند؟
دکتر ویلیام شافنر، استاد بیماری‌های عفونی در دانشکده پزشکی دانشگاه واندربیلت، معتقد است پاسخ متفاوت زنان به واکسن آنفولانزا نسبت به مردان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
یکی از آن ها شرایط اجتماعی، فرهنگی و رفتاری زنان در مقایسه با مردان است. برخی از تحقیقات نشان داده اند که زنان بیشتر به دنبال مراقبت های پزشکی برای علائم سلامتی هستند، بنابراین ممکن است به عوارض جانبی واکسن توجه بیشتری داشته باشند – عاملی که محققان کانادایی نیز به آن اشاره کردند.
البته دلایل بیولوژیکی اساسی در این مطالعه ارائه نشده است، اما شافنر می گوید «دلایل بیولوژیکی نیز یکی دیگر از علل تفاوت در واکنش نسبت به واکسن وجود دارد، زیرا اساسا تفاوت‌های زیادی بین مردان و زنان وجود دارد».
میزان استروژن ممکن است ارتباطی با افزایش واکنش داشته باشد.
برای مثال، سطوح استروژن، که مسلما در زنان بیشتر است، ممکن است ارتباطی با افزایش واکنش داشته باشد و یا شاید به عوامل بیولوژیکی مردانه مربوط باشد. برای مثال، برای شافنر سوال برانگیز بود که آیا تستوسترون قادر است پاسخ‌های موضعی به یک واکسن را سرکوب کند یا خیر.
پژوهش دیگری در هاروارد نیز نشان داد که رابطه جنسی ممکن است بر پاسخ‌های ایمنی تاثیر بگذارد. محققان دریافتند که به طور کلی، زنان «عملکردهای ایمنی قوی‌تر و سطوح آنتی‌بادی بالاتر، متشکل از آنتی‌بادی‌های کاربردی‌تر را القا می‌کنند و در عین حال، واکنش‌های نامطلوب بیشتری هم نسبت به واکسیناسیون تجربه می‌کنند.»
این تفاوت‌های جنسیتی نسبت به سایر واکسن‌ها نیز مشاهده شده است. برای مثال، زنان زیادی گزارش کرده‌اند که واکنش‌های قوی‌تری به واکسن‌های کووید-19 نشان داده اند که ممکن است دلیلش سیستم ایمنی واکنش‌پذیرتر آن ها باشد.
با عوارض جانبی واکسن آنفولانزا چه باید کرد؟
کیلی و شافنر هر دو معتقدند که ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید به بیماران زن بگویند که آن ها ممکن است پس از دریافت واکسن واکنش های شدید داشته باشند. این هشدار به خانم ها این امکان را می دهد که از عوارض جانبی احتمالی مطلع باشند و خودشان را آماده کنند.
شافنر می‌گوید: «در صورتی که اطلاعاتی در مورد واکنش‌های پیش‌بینی‌شده به افراد ارائه شود، احتمال نگرانی افراد نیز کمتر می شود.»
بعلاوه، کیلی افزود، اگر بیماران به خوبی آگاهی پیدا کنند که تفاوت‌های جنسیتی چگونه می‌تواند بر واکنش ها تاثیر بگذارد، کمتر احتمال دارد افراد برای دریافت واکسن دچار تردید بشوند.
او ادامه داد: «ما به خوبی می دانیم که نگرانی ها در مورد ایمنی می تواند با تردید در واکسن زدن مرتبط باشد. بنابراین، اعتقادمان بر این است که اگر خطرات عدم دریافت واکسن به صورت شفاف ارائه شود، اعتماد به آن در درازمدت افزایش خواهد یافت.»
شافنر می گوید اگر افراد به خصوص خانم ها پس از دریافت واکسن واکنش های خفیفی داشتند، می‌توانند از مسکن‌های بدون نسخه (OTC) یا کاهش‌دهنده تب مانند تایلنول مصرف کنند. با این حال، بهتر است این داروها بعد از تزریق واکسن مصرف شوند، نه قبل از آن.
شافنر اضافه کرد: «داده‌های کمی وجود دارد که نشان می‌دهد اگر داروهایی مانند تایلنول را قبل از دریافت واکسن مصرف کنید، آن [دارو] ممکن است در پاسخ ایمنی را مختل کند. البته این داده‌ها چندان قوی نیستند، اما همین داده های اندک باعث شده است که CDC توصیه کند تا تایلنول را پس از دریافت واکسن مصرف کنید، زیرا نمی‌خواهید محافظت خود را در برابر آنفولانزا یا هر بیماری دیگری که برای آن واکسن زده اید را کاهش دهید.»
خلاصه مطلب
خانم‌ها ممکن است نسبت به آقایان به واکسن‌ها واکنش قوی‌تری نشان دهند، که می‌تواند احتمال بروز عوارض جانبی در آن‌ها را افزایش دهد. محققان نیز بر این باورند که عوامل اجتماعی و بیولوژیکی زیادی وجود دارد که منجر به تفاوت‌های جنسیتی در واکنش نسبت به واکسن ها می شود، اما این تفاوت‌ها به اندازه‌ای نیست که برای افراد نگرانی ایجاد کند. با این حال، درصورتی که پس از تزریق واکسن دچار عوارض جانبی خفیفی شدید، مصرف مسکن OTC می تواند موثر باشد.
منبع: verywellhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی
