چه عواملی منجر به ایجاد تغییر ناگهانی در چرخه قاعدگی می شود؟

به طور کلی، سیکل قاعدگی از اولین روز قاعدگی (خونریزی پریود) تا اولین روز دوره پریود بعدی طول می کشد. هر سیکل قاعدگی به طور میانگین 28 روز است. اما طول این چرخه در نوجوان ها و دخترانی که پیش از سن نوجوانی پریود می شوند بین 21 تا 45 روز متغیر است (حتی ممکن است برخی از آن ها دوره‌های قاعدگی را رد کنند، به‌ویژه در دو سال اول پس از شروع پریود). اما بروز تغییرات ناگهانی در طول چرخه قاعدگی مسئله  «عادی و طبیعی» نیست و ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای یا تغییرات هورمونی باشد.

این مقاله علل احتمالی تغییر چرخه قاعدگی، روش شناسایی تغییرات و مراحل بعد را بررسی می کند.

چه عواملی منجر به بروز تغییرات ناگهانی در طول سیکل قاعدگی می شود؟

در افرادی که سیکل قاعدگی قابل پیش بینی و منظمی دارند، تحت شرایط زیر، پریودها نامنظم در نظر گرفته می شود:

• طول سیکل کمتر از 21 روز یا بیشتر از 35 روز باشد.
• تغییرات ناگهانی در طول سیکل (بیش از یک یا دو روز) باشد.
• خونریزی در عرض پنج روز از زمانی که شما انتظار دارید شروع نمی شود (تاخیر قاعدگی).
• بیش از شش هفته خونریزی قاعدگی نداشته باشید (قاعدگی عقب افتاده).
• میزان درد یا خونریزی به قدری باشد که در روند زندگی روزمره اختلال ایجاد کند.

برخی از عوامل و شرایطی که در ادامه به آن اشاره می شود، می تواند از جمله علل برخی از این بی نظمی ها باشد:

دوران بلوغ

تغییرات هورمونی در دوران بلوغ منجر به ایجاد سیکل قاعدگی می شود.

بلوغ به زمانی گفته می شود که بدن فرد شروع به بالغ شدن می کند و در بدن دختران، تغییرات هورمونی در این زمان منجر به ایجاد سیکل قاعدگی می شود.

از زمانی که دوره های قاعدگی شروع می شود، طول سیکل می تواند بین 21 تا 45 روز باشد. اما پرش از دوره‌ها در چند سال اول شروع پریود مسئله شایعی است.

با این حال، در صورتی که بی‌نظمی‌ها بیش از دو سال طول بکشد و یا اگر پریودهای طولانی، شدید و دردناکی دارید، بهتر است با پزشک زنان مشورت کنید.

قبل از یائسگی

قبل از یائسگی زمانی است که در نهایت یائسگی را به دنبال دارد (زمانی که قاعدگی برای 12 ماه متوالی متوقف می شود). این دوران معمولاً از اواسط تا اواخر دهه 40 شروع شده و چندین سال ادامه دارد.

از جمله اولین علائم پیش از یائسگی پریودهای نامنظم است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• زمان متفاوت بین دوره های قاعدگی
• تاخیرهای چندماهه در دوره های قاعدگی
• خونریزی های شدید یا کم و همچنین گرفتگی

سایر نشانه های اولیه قبل از یائسگی عبارتند از:

• گرگرفتگی
• اختلال در خواب
• تغییرات خلق و خوی
• خشکی واژن
• کاهش میل جنسی

علادم قبل از یائسگی نیازی به درمان ندارد، مگر اینکه این علائم برای شما آزار دهنده باشد.

عوامل مرتبط با سبک زندگی

عوامل زیر می تواند منجر به بروز تغییراتی در چرخه قاعدگی شود که در صورت آگاه بودن به آن ها، قابل پیش بینی است:

• استرس: سعی کنید تکنیک‌های مدیریت استرس و آرامش را تمرین کنید.
• سیگار کشیدن: ترک سیگار را مدنظر قرار بدهید.
• رژیم غذایی ناسالم: رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم ممکن است همان چیزی باشد که بدن شما برای بازگشت به سیکل قاعدگی منظم به آن نیاز دارد.
• ورزش سنگین: ورزش بیش از حد منجر به تغییر در زمان یا توقف قاعدگی می شود. می توانید با کاهش زمان ورزش یا شدت آن ببینید که آیا سیکل شما تنظیم می شود یا خیر.
• وزن: این شامل کمبود وزن یا اضافه وزن است. اگر در مدیریت وزن خود مشکل دارید، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

کنترل هورمونی بارداری

کنترل بارداری به شکل هورمونی شامل داروهای ضد بارداری خوراکی (قرص)، چسب‌ها، تزریق‌ها و وسایل کاشتنی (IUD) است.

شروع، توقف، یا تغییر کنترل بارداری به شکل هورمونی می‌تواند بر طول چرخه تاثیر بگذارد و باعث خونریزی شدید (خونریزی بین دوره‌ها) یا آمنوره (عدم پریود) شود. البته این شامل تنظیمات جزئی نیز می شود، از جمله تغییر در دوز، تغییر برند دارو و یا برگشت به حالت طبیعی.

در شرایط زیر با ارائه دهنده خدمات بهداشتی مشورت کنید:

• در صورتی که تغییرات سیکل قاعدگی حتی در عرض چند ماه از بین نمی رود.
• گرفتگی عضلات، خونریزی و یا دیگر علائم در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند.
• در طول تنظیم، در مورد روش‌های غیرهورمونی کنترل بارداری (دیافراگم، اسفنج، کاندوم، اسفنج، اسپرم‌کش‌ها یا Phexxi) مشورت کنید.

بارداری

به طور معمول بارداری باعث توقف پریود می شود. همچنین، تغییرات در چرخه قاعدگی می تواند به دلیل تغییرات هورمونی پس از زایمان یا از دست دادن بارداری رخ می دهد.

بارداری همچنین می تواند باعث خونریزی لانه گزینی شود، زمانی که جنین برای اولین بار به داخل رحم نفوذ می کند. این نوع خونریزی معمولا 10 تا 14 روز پس از لقاح رخ می دهد.

خونریزی لانه گزینی معمولا خفیف تر از خونریزی قاعدگی است. اما برخی از زنان آن را با عادت ماهانه خود اشتباه می گیرند، زیرا اغلب در همان زمان رخ می دهد.

اگر فکر می کنید ممکن است باردار باشید، یک تست بارداری خانگی انجام بدهید و در صورت مثبت بودن به پزشک مراجعه کنید.

PCOS

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باعث می‌شود که تخمدان‌ها آندروژن‌های اضافی تولید کنند (هورمون جنسی که در مردان بیشتر از زنان است). یکی از شایع‌ترین علائم آن عدم قاعدگی یا پریودهای کوتاه‌تر یا طولانی‌تر از میزان معمولی است.

زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است تنها 6 تا 8 سیکل قاعدگی در سال داشته باشند و حتی ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنند:

• افزایش وزن
• ناباروری
• آکنه
• کم پشتی مو
• موهای زائد بدن و صورت
• آپنه خواب
• اختلالات سلامت روان

درمان های زیر را می توان برای درمان PCOS در نظر گرفت:

• کنترل بارداری هورمونی
• کمک به کاهش وزن (زنان دارای اضافه وزن و سندرم تخمدان پلی کیستیک زمانی که 5 تا 10 درصد وزن بدن خود را از دست می دهند، پریودهای منظم تری خواهند داشت.)
• گلوکوفاژ (متفورمین)
• درمان ناباروری

آندومتریوز

آندومتریوز زمانی است که بافت آندومتر مانند خارج از رحم (رحم) رشد می‌کند و می‌تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• تغییر در طول سیکل قاعدگی و زمان خونریزی
• گرفتگی بیش از حد
• درد لگن (بین باسن)
• درد بعد از رابطه جنسی
• ادرار دردناک (ادرار کردن) یا حرکات روده (دفوغ)
• ناباروری

اولین خط درمان برای PCOS معمولا کنترل بارداری هورمونی و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ادویل یا موترین (ایبوپروفن) است.

هیپرپلازی آندومتر

هیپرپلازی آندومتر زمانی است که پوشش رحم به طور غیر طبیعی ضخیم می شود و دلیل آن استروژن اضافی و کمبود پروژسترون است که منجر به موارد زیر می شود:

• سیکل های قاعدگی که کمتر از 21 روز است
• خونریزی شدید
• خونریزی های ناگهانی
• خونریزی بعد از یائسگی

علل زمینه ای احتمالی عبارتند از:

• نولوادکس (تاموکسیفن)
• استروژن درمانی
• PCOS
• چاقی
• پیش یائسگی یا یائسگی

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی به طور معمول هیپرپلازی آندومتر را با پروژستین، نوعی پروژسترون مصنوعی به شکل قرص، تزریق، کرم واژینال یا دستگاه داخل رحمی (IUD) درمان می کنند.

فیبروم های رحمی

فیبروم های رحمی رشد خوش خیم (غیر سرطانی) در رحم دارند. آن ها منجر به موارد زیر می شوند:

• خونریزی یا دردهای شدید
• سیکل های قاعدگی کوتاه تر
• خونریزی های طولانی
• خونریزی های ناگهانی
• رابطه جنسی دردناک
• کم خونی (گلبول های قرمز کم)
• ناباروری
• درد لگن

همه فیبروم های رحمی نیازی به درمان ندارند، اما اگر علائم آن منجر به اختلال در زندگی روزمره شد، روش های درمانی مختلفی وجود دارد:

• کنترل بارداری هورمونی یا پروژسترون
• آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH).
• سیکلوکاپرون (ترانگزامیک اسید)
• عمل جراحی
• ابلیشن با فرکانس رادیویی

کیست های تخمدان

کیست‌های تخمدان کیسه‌های پر از مایعی هستند که روی تخمدان‌ها رشد می‌کنند. بیشتر آن ها هرگز علائمی ایجاد نمی کنند و خود به خود برطرف می شوند. اما برخی از آن ها باعث بروز موارد زیر می شوند:

• پریودهای سنگین یا نامنظم
• خونریزی های شدید
• درد لگن
• ادرار دردناک
• یبوست یا پر بودن شکم

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اغلب در مورد کیست های تخمدان رویکرد مراقبت را در پیش می گیرند، اما این به نوع و علائم شما نیز بستگی دارد.

بیماری التهابی لگن PID؟

بیماری التهابی لگن (PID) عفونتی است که در اندام های تناسلی زنانه ایجاد می شود. معمولا به دلیل عفونت مقاربتی (STI) رخ می دهد.

بسیاری از زنان نمی دانند که PID دارند، زیرا ممکن است در ابتدا علائمی ایجاد نکند. با این حال، PID می تواند منجر به موارد زیر شود:

• خونریزی های ناگهانی
• پریودهای شدید
• درد لگن
• ترشحات بدبوی واژن
• تب
• رابطه جنسی دردناک
• ناراحتی ادراری (مشابه عفونت ادراری)

درمان PID شامل آنتی بیوتیک است. ضروری است که به سرعت به دنبال درمان باشید، زیرا PID می تواند منجر به عوارضی مانند زخم، ناباروری و حاملگی خارج رحمی شود (بارداری خارج از رحم).

اختلالات غدد درون ریز

اختلالات غدد درون ریز عملکرد هورمون ها را مختل می کند و ممکن است باعث تخمک گذاری زودرس، عدم تخمک گذاری (عدم آزاد شدن تخمک در طول تخمک گذاری) یا تغییر در طول چرخه قاعدگی شود.

سیستم غدد درون ریز شامل هیپوفیز، تیروئید، لوزالمعده، غدد فوق کلیوی و تخمدان ها است. از جمله اختلالات عبارتند از:

• کم کاری تیروئید (غده تیروئید کم کار)
• سندرم کوشینگ (بدن بیش از حد هورمون کورتیزول تولید می کند)
• هایپرپرولاکتینمی (سطوح بالای پرولاکتین)
• تومور هیپوفیز (سلول های غیر طبیعی در غده هیپوفیز ایجاد می شوند)
• تیروتوکسیکوز (داشتن هورمون تیروئید بیش از حد)
• سندرم تخمدان پلی کیستیک

اختلالات غدد درون ریز به طور معمول نیاز به مداخله پزشکی دارند. بنابراین، اگر ارائه دهنده خدمات پزشکی و سلامت شما به این قضیه مشکوک باشد، شما را به یک متخصص غدد درون ریز که در زمینه هورمون ها تخصص دارد ارجاع می دهد.

چگونه تغییرات سیکل قاعدگی را پیگیری کنیم؟

بسیار مهم است که زمان پریود خود را پیگیری کنید تا بدانید چه اتفاقی برای بدن شما می افتد. این به شما اطلاع می دهد که چه زمانی تخمک گذاری می کنید، چه زمانی باید منتظر قاعدگی باشید و در صورت وجود هر گونه مشکلی، به سرعت متوجه خواهید شد.

بدین منظور می توانید از تقویم، دفترچه های مخصوص دوره های قاعدگی و برخی از اپلیکیشن های مخصوص که برای این کار طراحی شده اند، استفاده کنید.

• روزی که پریودتان شروع می شود و به پایان می رسد
• میزان خونریزی (هر چند وقت یکبار پد یا تامپون خود را عوض می کنید و اگر لخته دارید)
• شدت گرفتگی عضلات
• علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) (مانند تغییرات خلقی، مشکلات خواب، هوس غذایی، تمرکز ضعیف)
• علائم اضافی (به عنوان مثال، حرکات دردناک روده)
• علائم تخمک گذاری (در هنگام تلاش برای باردار شدن یا جلوگیری از بارداری)

---

منبع: verywellhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی