آیا ورزش های چشمی در بهبود بینایی موثرند؟

ورزش های چشمی، از جمله تمرین ماهیچه‌های چشم می تواند بینایی را بهبود بخشد و نیاز به عینک یا لنزهای تماسی را در برخی افراد به تاخیر بیندازد. اما، برخی از بیماری های زمینه‌ای که بر بینایی تاثیر می‌گذارند، از جمله نزدیک‌بینی (نزدیک‌بینی)، دوربینی و آستیگماتیسم (نقصی در ساختار چشم که باعث تاری دید می‌شود) را اصلاح نمی‌کند.

بینایی تحت تاثیر تعدادی از عوامل فیزیکی و محیطی قرار می گیرد – برخی از آن ها باید با لنزهای اصلاحی درمان شوند و برخی دیگر با تمرینات چشمی یا بینایی درمان می شوند.  ابتدا با اپتومتریست یا چشم پزشک خود مشورت کنید تا علل خاص علائم شما مشخص شود.

آیا ورزش های چشمی بر بینایی تاثیر می گذارند؟

انجام ورزش های چشمی می تواند برای رفع تعدادی از مشکلات چشمی مفید باشد، از جمله:

• کاهش فشار چشم بر روی عضلات متمرکز کننده
• تقویت عضلات تمرکز کننده که هم ترازی چشم را کنترل می کنند
• بهبود مشکلات ردیابی چشم
• محرک پلک زدن که می تواند علائم خشکی چشم مرتبط با مشاهده کامپیوتر را کاهش دهد

از آنجایی که آناتومی فیزیکی چشم می تواند نحوه دید شما را تعیین کند، تمرین ماهیچه‌های چشم در نهایت نیاز به عینک یا لنزهای تماسی را بر طرف نمی کند.

برخی از رایج ترین بیماری ها عبارتند از:

• نزدیک بینی: زمانی که کره چشم خیلی بلند باشد، پرتوهای نور برای رسیدن به نقطه تمرکز روی شبکیه چشم بسیار دور باشند.
• دور بینی: زمانی که کره چشم خیلی کوتاه باشد، پرتوهای نوری که وارد چشم می شود، به نقطه تمرکز در جایی فراتر از شبکیه چشم شما می رسد.

• آستیگماتیسم: هنگامی که قرنیه نامنظم است، پرتوهای نوری که وارد چشم می شود، به نقاط مختلف تمرکز تقسیم شده و در نتیجه موجب تاری دید می شود.
• پیرچشمی: در نتیجه افزایش سن، عدسی طبیعی چشم شروع به از دست دادن خاصیت ارتجاعی کرده و نمی‌تواند به اندازه کافی به صورت کارآمد حرکت کند و بر روی اشیاء نزدیک متمرکز شود.
• گلوکوم: گروهی از بیماری ها که باعث آسیب به عصب بینایی می شود.
• دژنراسیون ماکولا: مربوط به زوال بخش مرکزی شبکیه (ماکولا)، لایه پشتی داخلی چشم است که تصاویر را ضبط کرده و از طریق عصب بینایی از چشم به مغز می فرستد. این قسمت از چشم توانایی شما را برای خواندن، رانندگی کردن، تشخیص چهره ها یا رنگ ها و دیدن اشیا با جزئیات دقیق کنترل می کند.

ورزش های چشمی که باید آن ها را امتحان کنید

قانون 20-20-20

یکی از شناخته شده ترین تمرینات چشم، قانون 20-20-20 است.

یکی از شناخته شده ترین تمرینات چشم، قانون 20-20-20 است. اگر تمام روز به صفحه نمایشگر نگاه می کنید و یا کارهایی انجام می دهید که نیاز به تمرکز چشمی نزدیک دارد، بهتر است هر 20 دقیقه یک بار به چشمان خود استراحت دهید. در طول زمان استراحت، به مدت 20 ثانیه از نگاهتان را از صفحه نمایش را کاری که روی آن تمرکز کرده اید بردارید و به جسمی که دست کم 20 فوت (6 متر) با شما فاصله دارد خیره شوید.

از آنجایی که عضله داخل چشم و ماهیچه هایی که هم ترازی چشم را کنترل می کنند، باید هنگام تمرکز بر روی اجسام نزدیک سخت تر کار کنند، این تمرین سریع و آسان باعث کاهش فشار چشم می شود. همچنین، این منجر به تحریک پلک زدن می شود که می تواند علائم خشکی چشم مرتبط با کار طولانی مدت را کاهش دهد.

سایر ورزش‌ها به نوعی یوگای چشم هستند، زیرا درست مانند یوگا برای بدن، به ماهیچه‌هایی که بیش از حد استفاده شده‌اند استراحت می‌دهد، تنش را کم می کند و موجب تقویت ماهیچه‌ها می شود.

چند تمرین یوگا برای چشم از یوگای بین المللی عبارتند از:

• پالمینگ: ابتدا دستان خود را به هم بمالید تا کمی گرم شودو سپس نوک انگشتان خود را روی پیشانی، کف دست ها را روی چشم ها قرار دهید و انتهای دست ها را روی گونه ها قرار دهید. دستان شما باید مانند یک فنجان روی چشمان شما قرار بگیرند و به طور مستقیم به کره چشمان خود دست نزنید یا به آن ها فشاری وارد نکنید. سپس، چشمان خود را ببندید، نفس عمیقی بکشید و کمی استراحت کنید. از این استراحت از تحریک بینایی برای چند ثانیه یا تا پنج دقیقه لذت ببرید. سپس به آرامی دست های خود را بردارید و به آرامی چشمان خود را باز کنید.

• چرخش چشم: صاف بنشینید و ماهیچه های چشم و صورت خود را شل کنید. بدون حرکت دادن سر، نگاه خود را به سمت سقف معطوف کنید. سپس به آرامی چشمان خود را در جهت عقربه های ساعت بچرخانید و بر روی جسمی که از شما فاصله دارد، تمرکز کنید. این حرکات چشم را به آرامی انجام دهید و سه بار تکرار کنید، سپس چشمان خود را ببندید و استراحت کنید. در نهایت، همین حرکات را سه بار دیگر در خلاف جهت عقربه های ساعت نیز انجام دهید.

• تغییر فوکوس: با حالتی آرام و تنفس ثابت، یکی از بازوهای خود را به طور مستقیم جلوی خود نگه دارید. دست دگرتان را مشت کرده و انگشت شست­تان را رو به بالا بگیرید و در نهایت دید خود را روی شست متمرکز کنید. سپس، انگشت شست خود را به آرامی به سمت بینی حرکت دهید تا زمانی که از ناحیه فوکوس (تمرکز) خارج شود. مکث کنید، نفس بکشید و سپس به آرامی بازوی خود را دوباره به حالت کشیده برگردانید و در عین حال تمرکزتان را روی انگشت شست حفظ کنید. این تمرین را می توان تا 10 مرتبه تکرار کرد.

• نگاه کردن از راه دور: این نوع دیگری از قانون 20-20-20 است. از پشت پنجره به اجسام مختلف در فواصل دور و نزدیک نگاه کنید. برای انجام این کار، باید آرامش داشته باشید و تا حد امکان روی شی تمرکز کنید. خیلی به خودتان فشار نیارید و سعی کنید پلک نزنید. نفس عمیقی بکشید و سپس به آرامی نگاه خود را به شیئی در دور دست معطوف کنید. پس از گذشت زمان لازم، چشمان خود را به آرامی حرکت دهید تا به اشیاء اطراف خود در فواصل دور و نزدیک مختلف نگاه کنید.

همچنین این تمرین چشمی بسیار ساده و نسبتا سریع را می توانید امتحان کنید:

• چشمان خود را ببندید
• سپس، به آرامی با همان چشمان بسته نگاه خود را سه مرتبه به سمت بالا و پایین حرکت دهید
• چشمان خود را ببندید
• سپس، به آرامی با همان چشمان بسته نگاه خود را سه مرتبه به سمت چپ و راست حرکت دهید

چه زمانی باید به چشم پزشک مراجعه کرد؟

حتی اگر فشار چشم به هر شکلی موقتی باشد، این موضوع را باید به چشم پزشک خود اطلاع دهید و از ایشان بپرسید که آیا این مسئله از بین می رود و یا ممکن است بدتر شود.

بینایی درمانی

هدف از بینایی درمانی، تحریک ارتباط بین مغز و چشم برای دستیابی به دیدی شفاف و راحت است.

هدف از بینایی درمانی، تحریک ارتباط بین مغز و چشم برای دستیابی به دیدی شفاف و راحت است. برخی از مشکلات بینایی، مانند آمبلیوپی (تنبلی چشم) و استرابیسم (چشم های ضربدری) و همچنین مهارت های بینایی پویا را می توان با بینایی درمانی تحت نظر پزشک بهبود بخشید.

از طریق بینایی درمانی، اپتومتریست ها سعی می کنند به کودکان و بزرگسالان کمک کنند تا مهارت ها، توانایی ها و کارایی بینایی آن ها را توسعه داده و بهبود بخشند و همچنین پردازش بصری یا تفسیر اطلاعات بصری آن ها را تغییر دهند. معمولا، برنامه بینایی درمانی تحت نظر اپتومتریست ها دو بخش دارد: تمرین هایی در تمرکز و  تمرینات تقویتی در خانه. برای رسیدن به نتیجه مطلوب ممکن است هفته ها یا ماه ها زمان لازم باشد. بعلاوه، برخی از اپتومتریست ها عینک های تمرینی خاصی را به همراه لنزها یا فیلترهای ویژه به تمرینس اضافه می­کنند.

نارسایی همگرایی

نارسایی همگرایی یک بیماری چشمی است که از هر هشت کودک یک نفر را درگیر می کند، اما به کمک بینایی درمانی قابل بهبودی است. نارسایی همگرایی (CI) بیماری است که در آن چشم ها هنگام تمرکز روی یک جسم نزدیک با هم کار نمی کنند. نتایج یکی از پژوهش های معتبر در این زمینه حاکی از آن است که:

• بهترین درمان برای CI، بینایی درمانی تحت نظر در مطب بالینی به همراه انجام تمرینات تقویتی در منزل است (15 دقیقه تمرینات بینایی تجویز شده در منزل، پنج روز در هفته)
• کودکان به سرعت به این پروتکل درمانی پاسخ دادند
• حدود 75٪ از همه کودکان در عرض 12 هفته یا به اصلاح کامل بینایی خود دست یافتند و یا بهبود قابل توجهی در بینایی خود مشاهده کردند

اگرچه بینایی درمانی تحت نظر پزشک برای برخی از مشکلات چشم روش ایمن و موثری شناخته شده است، اما نباید انتظار داشته باشید که بینایی درمانی نیاز شما به اصلاح بینایی با عینک یا لنز تماسی را برطرف کند.

ارتوپتیک

ارتوپتیک توسط متخصصین ارتوپت انجام می شود که برای انجام این کار آموزش دیده اند و گواهینامه های مخصوصی دریافت می کنند تا بیماران مبتلا به اختلالات سیستم بینایی را با تاکید بر بینایی دوبینی و حرکات چشم ارزیابی و درمان کنند. ارتوپتیست ها می توانند در تمام سنین بیماران را ارزیابی کرده و با آن ها کار کنند، اما بسیاری از بیماران کودک هستند. کودکان مبتلا به آمبلیوپی یا بزرگسالان مبتلا به دوبینی و اختلالات هم ترازی چشم توسط یک ارتوپتیست معتبر ارزیابی می شوند و بررسی های ایشان می تواند در هدایت مداخلات غیرجراحی و جراحی به پزشک معالج بسیار موثر باشد.

منبع: verywellhealth.com / ترجمه: فاطمه شهابی