فواید رزماری برای سلامتی
این گیاه دارویی با طعمی خوش، موجب تقویت حافظه و دیگر موارد می‌شود
رزماری (Rosmarinus officinalis) گیاهی است که معمولاً به عنوان ادویه استفاده می‌شود. ماده اصلی در بسیاری از سس‌های پاستا، دستورهای پخت پیتزا و سالاد وینگرت است. سال‌هاست که از این گیاه چوبی چندساله، به خاطر مزایای دارویی و سلامتی آن استفاده می‌شود.
برخی از این مزایای سلامتی و نه همه آن‌ها، با شواهد عملی تأیید شده‌اند. در مورد چگونگی افزودن رزماری به رژیم غذایی خود به عنوان طعم‌دهنده و گیاه دارویی، بیشتر بدانید:
فواید سلامتی
در شرایط آزمایشگاهی، رزماری دارای اثرات ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی بر روی حیوانات است. با این حال مشخص نیست که آیا این خواص رزماری در انسان هم رخ می‌دهد یا نه. رزماری در طب مکمل برای درمان یا بهبود شرایط پزشکی خاصی استفاده است.
موارد زیر، شرایطی است که در آن محققان از اثرات رزماری استفاده کرده‌اند؛ با اینکه فواید بالقوه سلامتی در برخی از آن‌ها ارتباط بیشتری به رزماری دارند، اما در مجموع تحقیقات بیشتری لازم است درباره اثر رزماری انجام شود.
ریزش مو
تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که استفاده از روغن رزماری بر روی پوست سر به اندازه ماینوکسیدیل برای افزایش تعداد مو در افراد مبتلا به طاسی مردانه مؤثر است. در پژوهشی، نشان داده شد افرادی که رزماری و سایر روغن‌های ضروری (اسطوخودوس، آویشن و چوب درخت سد) را ماساژ دادند، پس از هفت ماه، بهبود یافتند. با این حال، مشخص نیست که آیا رزماری مؤثر بوده است یا نه.
آرتروز
طبق تحقیق دانشگاه پنسیلوانیا، روغن‌های حاوی رزماری برای تسکین دردهای عضلانی و مفصلی مرتبط با آرتروز و همچنین بهبود گردش خون، استفاده شده است. برخی تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که مصرف یک محصول حاوی رزماری، رازک و اسید اولئانولیک می‌تواند درد آرتروز را کاهش بدهد. برای اثبات این اثرات، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
آسیب کلیه دیابتی (نفروپاتی)
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف محصولی حاوی رزماری، قنطوریون، انجدان رومی (lovage) ممکن است بتواند مقدار پروتئین ادرار را همزمان با مصرف داروهای معمولِ دیابت، کاهش دهد. وجود پروتئین در ادرار، نشانه ای از بیماری کلیوی در بیماران دیابتی است.
خستگی ذهنی
پژوهش‌های اولیه نشان می‌دهد که مصرف رزماری، تمرکز و انرژی ذهنی را در بزرگسالانی که سطح انرژی پایینی دارند، بهبود نمی‌بخشد. با این حال نتایج پژوهش‌ها متفاوت است. برخی دیگر از پژوهش‌ها نشان می‌دهند که رزماری می‌تواند استرس امتحان را کاهش دهد و اضطراب را تسکین دهد.
فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی)
با اینکه تصور می‌شد رزماری می‌تواند اثرات فیبرومیالژیا را بهبود ببخشد، پژوهش‌های اولیه نشان می‌دهند که در حقیقت مصرف محصولی حاوی رزماری، رازک و اسید اولئانولیک، علائم فیبرومیالژیا را بهبود نمی‌بخشد.
بیماری لثه (التهاب لثه)
پژوهش ابتدایی نشان می‌دهد که یک دهان‌شویه گیاهی حاوی رزماری و سایر مواد که دو بار در روز بعد از غذا و به مدت دو هفته استفاده می‌شود، به کاهش خونریزی لثه و تورم آن در افراد مبتلا به بیماری لثه کمک می‌کند.
فشارخون پایین (افت فشارخون)
یک پژوهش ابتدایی نشان داد که مصرف روغن رزماری ممکن است به طور موقت فشارخون را در افراد مبتلا به افت فشارخون افزایش دهد. اما این اثر، موقتی بود.
دیگر موارد مصرف مشهور رزماری شامل درمان موارد زیر است:
- سرفه
- اگزما
- نفخ
- نقرس
- سردرد
- فشارخون بالا
- افزایش جریان خون قاعدگی
- القای سقط جنین
- سوء هاضمه
- مشکلات کبد و کیسه صفرا
شواهد بیشتری برای اثبات این تأثیرات، مورد نیاز است.
ارزش غذایی
در آشپزی ممکن است از پودر رزماری یا رزماری تازه استفاده کنید. در هر کدام از این دو نوع، ارزش غذایی کمی متفاوت است اما استفاده از آن در غذا احتمالاً تفاوت قابل‌توجهی در میزان کالری یا مواد مغذی غذای شما ایجاد نخواهد کرد.
طبق داده‌های وزرات کشاورزی آمریکا، یک قاشق غذاخوری رزماری خشک، کمتر از ۱۱ کالری دارد. بیشتر این کالری از کربوهیدرات به شکل فیبر تأمین می‌شود اما رزماری منبع قابل توجهی از کربوهیدرات، شکر یا فیبر نیست. یک قاشق غذاخوری رزماری همچنین ریزمغذی قابل توجهی تأمین نمی‌کند. با این حال با مصرف آن مقداری کمی ویتامین آ، سی، ب۶ و فولات دریافت می‌کنید. مواد معدنی رزماری شامل کلسیم، آهن، منیزیم و منگنز است.
انتخاب، آماده‌سازی و نگهداری
عطر رزماری اغلب مشابه کاج، توصیف می‌شود. برخی نیز آن را تند، لیمویی یا تلخ توصیف می‌کنند. رزماری تازه در بیشتر فروشگاه‌ها یافت می‌شود. این ماده نسبتاً خوش‌خوراک است و مدت طولانی‌تری از بسیاری از گیاهان در یخچال تازه می‌ماند. به همین دلیل بسیاری از آشپزها ترجیح می‌دهند از رزماری تازه (و نه خشک) استفاده کنند.
مانند تمام گیاهان خشک‌شده و ادویه‌ها، رزماری خشک را در یک ظرف که هوا وارد آن نشود و در جای خنک و تاریک نگهداری کنید. اگر رزماری درست انبار شود، سه تا چهارسال، ماندگاری دارد.
دستورهای پخت
رزماری به خوبی با گوشت‌های بو داده، گوجه‌فرنگی و وعده‌های سبزیجات، جور می‌شود. معمولاً در غذاهای ایتالیایی از آن استفاده می‌شود. رزماری اغلب هنگام تهیه پیتزا استفاده می‌شود و معمولاً با دیگر ادویه‌ها مخلوط می‌شود.
یکی از این دستورهای پخت لذیذ با رزماری را امتحان کنید:
- دستور تهیه بادام‌هندی بوداده با روغن زیتون و رزماری
- غذای گیاهی بادمجان با پسته و رزماری
- کراکر رزماریِ گندم‌کامل
- هویج بوداده ترد با پرتقال و رزماری تازه
- همچنین برخی افراد روغن‌هایی مانند روغن زیتون را با اضافه کردن یک شاخه رزماری طعم‌دار می‌کنند.
عوارض جانبی احتمالی
وقتی مقدار معمول رزماری برای طعم دادن به غذا استفاده می‌شود، برای اکثر افراد بی‌خطر است. همچنین احتمالاً وقتی که به صورت دارویی، در دوزهای مناسب برای مدت زمانی کوتاه استفاده می‌شود نیز بی خطر است.
طبق منابع پزشکی، دوز معمول برگ رزماری، ۴ تا ۶ گرم در روز است. آن‌ها توصیه می‌کنند که روغن رزماری نباید به صورت داخلی استفاده شود. گزارشاتی از واکنش‌های آلرژیک به مقادیر بالای مصرف رزماری، وجود دارند. عوارض جانبی می‌توانند استفراغ، اسپاسم، کما و در برخی موارد وجود مایع در شش باشد. در آخر، رزماری نباید توسط زنان باردار یا زنانی که مایل به بارداری هستند استفاده شود.
پرسش‌های رایج
بهترین جایگزین رزماری در غذاها چیست؟
بسیاری از آشپزها، از آویشن یا ترخون به عنوان جایگزین رزماری در غذا استفاده می‌کنند. برخی از مریم‌گلی و مرزنجوش نیز استفاده می‌کنند.
ساقه رزماری خوردنی است؟
ساقه گیاه رزماری چوبی است و جویدن آن مشکل است. به همین دلیل آشپزها معمولاً برگ‌های کوچک رزماری را قبل از آشپزی از ساقه جدا می‌کنند مگر اینکه بخواهند ساقه را بعد از پخت، جدا کنند.
منبع: verywellfit.com / ترجمه: فاطمه شهابی
