خواص میوه و سبزی: پیاز، با خواص دارویی بسیار زیاد

حتما همه شما روزانه از پیاز در غذاهای مختلف استفاده می کنید، استفاده از پیاز فقط مختص به ما ایرانی نیست و در تمام دنیا به عنوان ماده غذایی در کنار همه غذاها استفاده می شود. اما جالب است بدانید ایران و افغانستان را خاستگاه این ماده غذایی با ارزش معرفی کرده اند. در این مطلب قصد داریم شما را با خواص شگفت انگیز آن آشنا کنیم.

پیاز (نام علمیAllium cepa): گیاهی از  رده سیر در زیرتیره پیازیان از تیره نرگسیان است.

پیاز به خانواده آلیاسه (Alliaceae) متعلق است و گیاهی است دو ساله با رشد بوته‌ای ضعیف، برگ‌های استوانه‌ای شکل توخالی که در سال اول با توجه به طول روز موردنیاز خود تشکیل سوخ یا پیاز (Bulb) داده و در سال دوم با کشت سوخ‌ها و پس از ظهور ساقه (های) گل دهنده و چترها تولید بذر می‌نماید. مهم‌ترین فاکتورهای محیطی مؤثر در تشکیل سوخ درجه حرارت و طول روز است و بر این اساس رقم‌های پیاز به سه گروه شامل ارقام روز بلند، روز متوسط و روز کوتاه تقسیم‌بندی می‌شوند. اهمیت این موضوع در تعیین زمان مناسب کاشت است به‌طور مثال برای کاشت ارقام روز بلند مانند پیاز قرمز قرمز ایلخچی به طور معمول فروردین ماه اقدام به کاشت می‌شود.

خواص و فواید درمانی پیاز

پیاز برای دیابتی‌ها

دریافت مقدار زیادی از پیاز موجب کاهش قندخون می‌شود. بنابراین بیماران دیابت ی می‌توانند با خیال راحت پیاز بخورند. تحقیقات پزشکی نشان می‌دهد که پیاز دارای ماده‌ای به نام آلل پروپیل است که با افزایش انسولین موجب کاهش قند خون می‌شود. همچنین خواص سبزیجات-خواص میوه‌ها سبزیجات و سلامت – خوبی از کرومیوم، یک ماده معدنی مفید است که به سلول‌ها کمک می‌کند تا به انسولین پاسخ بدهند.
یک فنجان پیاز خام حاوی بیش از ۲۰ درصد مواد معدنی مفید و مهم برای بدن است.

قلب پیازخورها

مصرف منظم پیاز، همانند سیر میزان کلسترول و فشارخون بالا را کاهش داده و از بیماری آترواسکلروز یا سختی عروقی و دیابت و بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند. این اثرات به دلیل وجود مواد سولفور، کرومیوم و ویتامین ۶B موجود در آن است که با کاهش میزان ماده‌ای به نام هموسیستئین از خطر سکته و حملات قلبی کم می‌کند تحقیقات دانشمندان روی افرادی که از پیاز بیشتری استفاده می‌کردند نشان می‌دهد پیاز، چای، سیب و کلم بروکلی که سرشار از فلاونوئیدها هستند تا ۲۰ درصد از خطرات بیماری‌های قلبی کم می‌کند.

پیاز و پیشگیری از سرطان روده

طبق تحقیقات دانشمندان، مصرف منظم آن البته دو تا چند بار در هفته، به طور واضح خطر سرطان روده بزرگ را کم می‌کند. سرشار از فلاونوئیدها است و از رشد تومورها در حیوانات جلوگیری می‌کند بنابراین می‌تواند سلول‌های روده بزرگ را از آسیب حفظ کند.

پختن گوشت با پیاز می‌تواند به کاهش مواد سرطان‌زا که در هنگام پخت گوشت در حرارت ایجاد می‌شوند، کمک کند.
تحقیقات دانشمندان حاکی از آن است که اثرات حمایتی و مهمی در پیشگیری از گسترش سرطان روده بزرگ دارد.

استخوان‌های محکم با پیاز

شیر تنها ماده غذایی مؤثر در تقویت سلامت استخوان‌ها نیست. پیاز هم مانند شیر می‌تواند در نگهداری سلامت استخوان‌ها مؤثر باشد. به نوشته مجله غذای آمریکا، پیاز فعالیت استئوکلاست‌ها (سلول‌هایی که باعث از بین رفتن استخوان) می‌شود را مهار می‌کند.
پیاز اثرات سودمندی هم برای زنان دارد. زنانی که در معرض خطر پوکی استخوان هستند و یا در دوران یائسگی قرار دارند می‌توانند علاوه بر شیر از پیاز هم کمک بگیرند. داروی آلندرونات که توسط پزشک برای پیشگیری از کاهش توده استخوانی تجویز می‌شود مانند پیاز فعالیت استئوکلاست را کاهش می‌دهد. با این تفاوت که این دارو ممکن است عوارض جانبی کمی داشته باشد اما عارضه جانبی پیاز تنها بوی پیاز در تنفس است. البته دقت کنید که هیچ‌گاه نباید بدون نظر پزشک دارویی را مصرف و یا آن را قطع کنید.

پیاز یک ضدالتهاب قوی

مواد ضدالتهابی متعددی که در پیاز وجود دارد باعث کاهش علائم مربوط به بیماری‌های التهابی مانند درد، تورم و آرتروز می‌شود و بیماری‌های آلرژی مانند آسم و بیماری‌ها احتقانی دستگاه تنفس مانند سرماخوردگی با مصرف پیاز بهتر می‌شود. پیاز و سیر هر دو حاوی موادی هستند که آنزیم‌هایی را که پروستاگلندین‌های التهابی ایجاد می‌کنند را مهار می‌کنند. بنابراین به مقدار زیادی می‌توانند التهاب را کاهش بدهند. اثرات ضدالتهابی پیاز نه تنها به دلیل ویتامین C موجود در آن بلکه به دلیل وجود مواد دیگری به نام ایزوتیوسیانیدها است. در مجموع می‌توانیم بگوییم که فلاونیدهای موجود در پیاز می‌توانند بسیاری از باکتری‌ها را از بین ببرند و خوردن آن‌ها در فصول سرد و هنگام سرماخوردگی بسیار مفید است.

پخت‌ و پز با پیاز

پیاز منبع خوبی از فنول‌ها و فلاونیدهاست و مطالعات گسترده نشان داده است که بدن انسان را از ابتلا به بیماری‌های قلبی -عروقی و سرطان محافظت می‌کند. به نوشته نشریه کشاورزی و مواد غذایی آمریکا، در اجزای پیاز اثرات اعجاب‌انگیزی نهفته است که خاصیت ضدسرطانی دارد. در انتخاب پیاز دقت کنید. همیشه پیازی را انتخاب کنید که کاملاً تازه بوده، خوش‌حالت باشد و هیچ منفذ بازی در آن نباشد و پوست آن خشک باشد.

پیازهایی که پوست نرم دارند و یا حالت خیسی و رطوبت در ناحیه سردارند و یا دارای لکه هستند، خراب هستند.
بهترین دما برای نگهداری آن، دمای اتاق است. نباید پیاز را در نور خیلی زیاد نگهداری کرد. بهتر است پیاز درجایی قرار گیرد که تهویه کافی وجود دارد و مدت نگهداری پیاز بستگی به نوع پیاز دارد. پیازهای تند که به رنگ زرد هستند را می‌توان به مدت طولانی‌تری نگهداشت اما پیازهایی که طعم شیرین دارند مانند پیازهای سفید، زودتر خراب می‌شوند. در صورتی که نیمی از پیاز را استفاده کرده‌اید و بقیه آن باقی مانده است، می‌توانید آن را درون پلاستیکی قرار داده و در حدود یک هفته در یخچال نگهداری کنید اما در صورتی که آن را به قطعات ریز درآورده‌اید و رنده کرده‌اید، باید ظرف یکی دو روز استفاده کنید چون سریعاً اکسید می‌شوند و مواد مغذی خود را از دست می‌دهند. پیازها باید دور از سیب‌زمینی قرار داده شوند چون می‌توانند رطوبت سیب زمینی و گاز اتیلن را جذب کنند و این باعث می‌شود که زودتر فاسد شوند. پختن پیاز بهترین راه نگهداری پیاز با طعم و مزه خوب است، پیاز پخته‌شده و تفت‌داده شده را تا چند روز هم می‌توان نگهداشت اما این پیاز به اندازه قبل خاصیت ندارد. پیاز را نباید در ظروف فلزی نگهداری کرد چون رنگ خودش را از دست می‌دهد.

کندن پوست پیاز

اگر چه خیلی از افراد پیاز را دوست دارند اما از پوست و خرد کردن آن متنفرند چون اشکشان را در می‌آورد و چشم‌ها را می‌سوزاند. آن چیزی که باعث می‌شود چشم‌ها بسوزند، وجود ماده‌ای به نام است که به نام آلل‌سولفات معروف است و وقتی در هوا پخش می‌شود موجب سوزش چشم‌ها می‌شود. پیاز را چند ساعت قبل از اینکه خرد کنید در جای سرد قرار بدهید. این باعث کند شدن فعالیت آنزیمی می‌شود که آلل سولفات را تولید می‌کند و بهترین روش سنتی زیر آب گرفتن پیاز برای خرد کردن آن است. همچنین می‌توانید از یک چاقوی تیز برای بریدن و خرد کردن پیاز استفاده کنید. سعی کنید همیشه در حال ایستاده پیاز را خرد کنید چون در این صورت پیاز از چشم‌های شما فاصله بیشتری دارد و کمتر موجب سوزش چشم‌هایتان می‌شود. اگر پوست و خرد کردن موجب اشک‌ریزش شما می‌شود می‌توانید از یک عینک با شیشه غیرطبی استفاده کنید.

استفاده تاریخی

عقیده بر این است که پیاز برای هزاران سال منبع غذایی بوده است. در زیست‌گاه‌های عصر برنز نشانه‌هایی از باقیمانده پیاز در کنار باقیمانده هسته خرما و انجیر پیدا شده است که به ۵۰۰۰ قبل از میلاد برمی‌گردد. هر حال مشخص نیست که این‌ها پیازهای کاشته شده باشند.

مدرک باستان‌شناسی و ادبی مثل کتاب سفر اعداد ۱۱: ۵ اظهار می‌کند که احتمالاً پیاز حدود ۲۰۰۰ سال پیش در مصر باستان همزمان با تره‌فرنگی و سیر کاشته شده است. احتمالاً کارگرانی کهاهرام مصر را ساخته‌اند از تربچه و پیاز تغذیه می‌کرده‌اند.

به سادگی تکثیر، حمل‌ونقل و انبار می‌شود. مصری‌های قدیمی آن را پرستش می‌کردند، باور داشتند شکل کروی و حلقه‌های متحدالمرکز نماد زندگی جاودانی هست. بر اساس نشانه‌هایی که از پیاز در مقبره رامسس چهارم پیدا شده است، پیاز حتی در تدفین مصری‌ها نیز استفاده شده است.

در یونان باستان، ورزشکاران مقدار زیادی پیاز می‌خوردند به خاطر اینکه باور داشتند تعادل خون را راحت‌تر می‌کند. گلادیاتورها به ماهیچه‌هایشان پیاز می‌مالیدند تا آن‌ها را محکم کنند. در قرون وسطا پیاز چنان اهمیتی داشت که مردم اجاره را با آن پرداخت می‌کردند، و حتی برای دادن هدیه از آن استفاده می‌کردند. مشخص‌شده است دکترها برای راحتی حرکت روده‌ها و نعوظ، و بهبود سردرد، سرفه، مارگزیدگی و ریختن مو پیاز تجویز می‌کردند.

پیاز توسط اولین ساکنان به آمریکای شمالی برده شد، در آنجا بومی‌های آمریکا مدت‌ها از پیازهای وحشی به روش‌های گوناگون، خام خوردن یا پختن در انواع غذاها استفاده می‌کردند. آن‌ها از پیاز برای درست کردن شربت، ساخت ضماد و آماده کردن رنگ استفاده می‌کردند. بر اساس دفترچه خاطرات نگه‌داشته شده توسط مهاجران، پیاز از اولین چیزهایی است که پدران مهاجر پس از آماده کردن زمین کاشتند.

همچنین در اوایل قرن شانزدهم از سوی پزشکان برای کمک به زنان نازا تجویز می‌شد. برای کمک به افزایش بارآوری سگ‌ها، گربه‌ها و گله هم استفاده می‌شد، اما تحقیقات اخیر نشان داده است که این کار اشتباه بوده چون پیاز برای سگها، گربه‌ها، خوکچه‌های هندی و بسیاری از حیوانات دیگر سمی است.

مواد غذایی تشکیل دهنده: